Voor mensen met een arbeidsbeperking en zeker voor doven en slechthorenden is solliciteren heel lastig. Solliciteren is hard werken, voor iedereen, maar zeker met een auditieve beperking. Je wilt een leuke baan en je wilt aangenomen worden.

Op verschillende momenten kan je afgewezen worden. Meestal al voordat er een gesprek geweest is. Mensen met een arbeidsbeperking krijgen veel vaker afwijzingen. Er wordt dat geen kans gegeven of gekeken naar mogelijkheden of eventuele aanpassingen op de werkplek. Het zou een oplossing kunnen zijn om een proef te doen op de werkvloer om te zien hoe iemand functioneert, wat iemand kan en wat de talenten en ambities zijn.

Bij een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek ga je vol goede moed en voorbereiding op weg. Toch krijg je na afloop een afwijzing. Het is eigenlijk geen eerlijke strijd als er meerdere ‘horende’ kandidaten bij dezelfde sollicitatie procedure zijn.

Zelfs al heb je een baan, dan kan het spannend zijn of je eenjarig contract verlengd wordt. Het is ook niet eenvoudig om een vaste contract te krijgen en hun baan te behouden.
In dit artikel wil ik helpen goed te kunnen solliciteren, omdat dat de eerste stap is in het krijgen van een goede baan.

Wat is solliciteren?

Solliciteren betekent met overtuiging en actief op zoek gaan naar een goede en leuke baan en met het doel om aangenomen te worden.

Op zoek naar een baan ga je door een aantal stappen voordat je je baan vindt. Meestal doe je dat in de volgende volgorde:

  • Vacatures: Je begint met het zoeken naar vacatures die aansluiten bij jouw afgeronde opleidingen, werkervaring en wensen voor een nieuwe functie.
  • Sollicitatiebrieven en curriculum vitae (CV): je reageert op een vacature met een goede sollicitatiebrief en duidelijk CV. Je CV is belangrijk. hier kijken en beoordelen bedrijven je op: wat heb je geleerd, gedaan en wat kun je? Het is belangrijk dat je zowel in je brief en CV relevante zaken noemt voor de vacature waar je op reageert.
  • Sollicitatiegesprek: Als je op basis van je sollicitatiebrief uitgenodigd wordt voor een gesprek bereid je je goed voor. Daarbij kijk je goed naar wat het bedrijf doet, wie ze zoeken en welke competenties van jou daarbij passen.
  • De sollicitatieprocedure bij bedrijven duurt meestal een aantal weken. Je kan binnen een paar weken een brief verwachten. Je kan afgewezen worden of opnieuw uitgenodigd worden voor een tweede rond.

    • Een competentieprofiel

    Wat veel werkzoekenden vergeten, is om onderzoek te doen bij zichzelf: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik (en wat minder)? En, hoe wil ik me ontwikkelen in mijn loopbaan? Dat is een competentieprofiel, die je kan beschrijven.

    Met een duidelijke competentieprofiel kan je overtuigend solliciteren, zowel in je brief en CV als bij een sollicitatiegesprek. Het is belangrijk dat je zeker jezelf blijft en je niet beter voordoet dan je bent. Werkgevers kijken graag naar het profiel, hiermee kijken ze of je bij het bedrijf en de werkfunctie past.

    Een beperking

    Op sociale media wordt er vaak gevraagd of doven en slechthorenden hun auditieve beperking wel of niet vernoemen in een sollicitatiebrief. Het is afhankelijk van de situatie, het bedrijf en de vacature waarop je wil gaan solliciteren. Als je een bekende bent bij het bedrijf (bijvoorbeeld via een oud-collega of kennis), dan kan je zeker je doofheid noemen met een korte toelichting waarom jouw auditieve beperking geen belemmering vormt voor de werkfunctie waarop je solliciteert. In het algemeen wordt een auditieve beperking niet genoemd in een sollicitatiebrief. Soms zien werkgevers het als ze je via sociale media (LinkedIn) zoeken en dan zien dat je doof of slechthorend bent.

    Netwerken

    De meeste banen worden buiten officiële vacatures ingevuld. Meestal gebeurt het door netwerken binnen en buiten het bedrijf. Daarbij zijn netwerkcontacten erg belangrijk. Denk hierbij aan je oude klasgenoten, kennissen, collega’s en vrienden. Soms is er een persoon die weet over een vacature, of die jou kan voorstellen bij het bedrijf waar je graag zou willen werken.

    Door te netwerken maak je contact met nieuwe mensen. Hierdoor krijg je vaak goede tips, deel je ervaringen en kennis, en leer je misschien weer nieuwe contactpersonen kennen. Op die manier kan je samenwerken of meer leren over nieuwe vacatures of bedrijven. Het is dus belangrijk om jezelf te presenteren, te laten zien wat je doet en wat je interesses zijn. Op die manier kan je jezelf ontwikkelen en informatie vergaren over een mogelijke baan. Door veel mensen te spreken groeit je interesse, talenten en ontwikkeling.

    Tijdens een netwerkgesprek met mensen, deel je je interesses, hobby’s en ervaring. Je geeft aan wat je zoekt en wat je wilt. Daarmee kun je samen kijken wat je voor elkaar kunt betekenen en mogelijk tot een samenwerking komen of een mogelijk ingang bij een nieuw bedrijf.

    In mijn ervaring zijn netwerkcontacten heel waardevol en dankzij een aantal goede contactpersonen werd het voor mij mogelijk om zelf een stap te nemen tot ZZP’er en mooie samenwerkingen te starten.

    Onwetendheid

    Wat het lastig maakt met sollicitaties, is vooral onwetendheid van werkgevers over doofheid en slechthorendheid. Ze denken vaak in beperkingen met betrekking tot communiceren en samenwerken op de werkvloer.

    Het is goed om te proberen informatie te delen over je eigen ervaring en kennis over je beperkingen, maar ook je kansen. Zorg dat je laat zien hoe je communiceert op de werkvloer en welke hulpmiddelen en mogelijkheden die er beschikbaar zijn. Zo weten niet veel werkgevers dat het UWV hier ook ondersteuning in biedt, bijvoorbeeld bij het inzetten van een gebarentolk bij werkoverleg kan je een vergoeding van tolkuren krijgen van het UWV.

    Mijn ervaringen

    Vroeger heb ik gewerkt op het laboratorium. Ook ik heb moeite gehad met het solliciteren. Het gaat zeker moeizaam als je vaak afwijzingsbrieven krijgt. Ondanks dat ik uitgenodigd werd voor een aantal sollicitatiegesprekken, werd ik helaas toch afgewezen. Mijn ervaring met sollicitatiegesprekken is wisselend.

    Bij mijn eerste sollicitatie had ik erg geluk gehad, want mijn oude klasgenoot (van laboratorium opleiding) werkte toen al bij een Artsenlaboratorium (ATAL) in Amsterdam. Ik kreeg een tip dat bij ATAL een baan vrij zou komen. Natuurlijk ging ik met vol moed solliciteren, terwijl mijn klasgenoot aan de hoofdanalist vertelde over mij en mijn doofheid. Hij was erg nieuwsgierig en heeft mij uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Bij dat gesprek verliep erg goed en positief. Uiteindelijk ben ik aangenomen. Bij ATAL heb ik anderhalve jaar met plezier gewerkt.

    Hierna heb ik een paar goede gesprekken gehad bij de bloedbank in Nijmegen, een keer bij een dierenkliniek in Someren en een paar ziekenhuizen in de regio Noord Limburg en Brabant. Ik werd positief en geïnteresseerd ontvangen bij de gesprekken. Gelukkig kon ik dan open spreken over mijn doofheid en hoe ik hiermee omging op het laboratorium bij andere bedrijven. Ze waren vooral nieuwsgierig hoe ik heb kunnen communiceren en samenwerken met collega’s en patiënten. Bij de meeste gesprekken ging het ook over nacht- en weekenddiensten. Helaas kan ik niet werken tijdens zulke diensten vanwege telefonisch contact wat dan vereist is.

    Mijn laatste sollicitatiegesprek bij het ziekenhuis in mijn woonplaats was een zeer goede gesprek waarin ik erg serieus genomen werd. De personeelsdienst wilde mij graag een kans geven en zij stelde voor om met collega’s te overleggen om een dagdienst te ruilen met nacht- of weekenddiensten. Helaas heeft er niemand van het laboratorium toegestemd voor een ruilmogelijkheid. Hiermee was ik afgewezen.

    Ondanks de afwijzingen, heb ik zeker ervaren dat er bereidwillige werkgevers bestaan. Ze zijn nieuwsgierig naar wie je bent en hoe je met je doofheid op de werkvloer kan werken en communiceren. Gelukkig zijn er werkgevers die meedenken in oplossingen, alhoewel dan nog de conclusie negatief kan uitvallen vanwege de noodzaak tot telefonisch contact.

    Na mijn laatste sollicitatiegesprek ging ik toch met tevreden gevoel naar huis. Het heeft mij aan het denken gezet over mijn competenties en toekomst; wat ik precies wil doen? Vanaf dat moment besloot ik een totaal andere loopbaan te kiezen en dat ik me wilde richten op de dovengemeenschap en hun positie op de arbeidsmarkt. Hiervoor heb ik mijn tijd heel goed gebruikt om mezelf blijven onderzoeken hoe ga ik dat doen, wat kan ik en wat kan ik niet? Wat heb ik nodig om mijn doelen te bereiken?

    Voor mij is het een enorme verandering geweest sinds 2012. Ik ben begonnen met vrijwilligerswerk voor Grow2Work, Werkpad en Raket. Sinds vorig jaar ben ik een trotse ondernemer van Klinktprima. Het is hard werken en daarbij is het belangrijk om een goed netwerk te hebben en dat uit te breiden.

    Daarom zeg ik altijd hoe belangrijk jouw competentieprofiel is tijdens het solliciteren en je loopbaanontwikkeling; wat wil je doen en bereiken in je leven? Het gaat om jouw toekomst. Als je zeker weet wat je wilt en met enthousiasme en overtuigend kan solliciteren, vergroot je de kans op een leuke baan. Hiermee moet je je wel aanpassen aan het bedrijf en de functie waarop je solliciteert.

    Je hoeft het ook niet alleen te doen. Je kan altijd vragen om hulp of advies van familie, vrienden, oud-collega’s en netwerkcontacten. Op die manier kan je tot waardevolle inzichten, advies of verwijzingen komen.