Dit blog is geplaatst op de website van digitaal toegankelijk.

Vandaag (dinsdag 13de oktober) is de wetsvoorstel voor de erkenning van Nederlandse Gebarentaal in de Eerste kamer aangenomen. Het is een historische dag voor dove en slechthorende mensen!

Waarom is deze wet zo belangrijk voor dove en slechthorende mensen?

De Nederlandse Gebarentaal (NGT) is een echte taal met een eigen grammatica. Het is de moedertaal voor de meeste (vroeg)doven, de eerste taal waarin ze leerden communiceren.

Net als iedere taal verbonden is met een cultuur, is ook de NGT verbonden met de dovencultuur. Dit betekent dat met het erkennen van de NGT als taal, ook de cultuur van de dovengemeenschap, inclusief gebarentalingen, erkend zal worden in de wet. En daarmee krijgen alle gebarentaligen het recht op het gebruik van NGT en het uitdragen van onze eigen cultuur.

Gebarentolken zullen hierdoor vaker ingezet worden in bijvoorbeeld de media, het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Ook wordt de overheid verplicht om in een aantal gevallen informatie in NGT aan te bieden.

Het belang van gebarentolken

Veel doven en slechthorenden hebben behoefte aan de inzet van een gebaren- of schrijftolk in verschillende situaties (bijvoorbeeld bij een doktersgesprek of werkvergaderingen). Maar ook bij informatiemomenten met een waarschuwing is het heel belangrijk om deze doelgroep te bereiken. Toen vorig jaar de aanslag in Utrecht plaatsvond, was er nauwelijks duidelijke informatie voor doven en slechthorenden. Daardoor waren zij niet op de hoogte van wat er gebeurd was en wat ze (niet) moesten doen in Utrecht.

De erkenning van NGT zorgt voor een betere toegankelijkheid door de informatie en communicatie voor auditief beperkten in de maatschappij.

Deze situaties worden toegankelijker door de wet

Privé: van gesprek met de huisarts tot bruiloft

Gebarentolken zullen als de wet wordt aangenomen, in meer situaties ingezet worden. In een privé-situatie zal dat bijvoorbeeld gaan om gebarentolken bij medische zorg, bruiloften, begrafenissen, of een feest. In de nieuwe wet staat ook dat het mogelijk moet zijn om een gebarenvaardige ambtenaar van de burgerlijke stand in te zetten bij je bruiloft. Vroeger moest je hier een aparte tolk voor regelen.

In het onderwijs

In het onderwijs zal meer aandacht gaan naar het inzetten van dove docenten op speciale scholen en het inhuren van een tolk NGT bij reguliere scholen en opleidingen. Daarnaast kan je straks op sommige reguliere scholen kiezen voor het vak NGT, net zoals je kunt kiezen voor Engels, Duits of Frans.

Op de arbeidsmarkt

Op de arbeidsmarkt geldt ook dat je straks bij sollicitatiegesprekken, de begeleiding van een jobcoach of bij een werkoverleg een gebarentolk kunt inzetten. Ook wordt de mogelijkheid geboden aan horende collega’s en werkgevers om een gebarencursus te volgen, zodat ze beter met hun dove collega kunnen leren communiceren.

Communicatie met de overheid

Het wordt voor officiële momenten waarbij je als dove met de overheid communiceert mogelijk om dat via een tolk te doen. Denk hierbij aan een situatie bij een rechter, een beëdiging of een gesprek bij de gemeente.

Ook belangrijk: gebarentolken kunnen niet meer worden geweigerd

Soms worden gebarentolken nu nog geweigerd in het onderwijs of op de werkvloer. Met de erkenning mogen gebarentolken niet geweigerd worden, want dove mensen hebben het recht op het volgen van onderwijs of een werkoverleg met gebarentolk erbij.

Het belang van acceptatie van doven en de Nederlandse Gebarentaal

Los van de praktische implicaties die de nieuwe wet met zich meebrengt, is het aannemen van de wet ook belangrijk voor de acceptatie van auditief beperkten en de Nederlandse Gebarentaal in de maatschappij en in de media.

Zelf maak ik regelmatig gebruik van een gebarentolk, vooral in werksituaties. Ik kan goed liplezen, lezen en schrijven, maar dat geldt niet voor alle dove mensen.

Ik vind het geweldig en ben enorm trots dat de Nederlandse Gebarentaal nu waarschijnlijk wordt erkend. Al is het wel wat aan de late kant, Nederland is één van de laatste Europese landen in de erkenning van gebarentaal.

Toch ben ik positief gestemd, omdat doven en slechthorenden nu het recht krijgen op goede informatievoorzieningen en communicatiemogelijkheden, waardoor ze beter kunnen meedraaien in de maatschappij.

Indien je meer wilt lezen over de 30-jarige strijd die Dovenschap, de belangenorganisatie voor auditief beperkten, heeft gestreden om deze wet er doorheen te krijgen, verwijs ik je door naar mijn blog.