Een rolmodel is een voorbeeldfiguur om jezelf aan te spiegelen terwijl je opgroeit. Iedereen heeft of had vást ooit zo iemand. De behoefte aan een rolmodel is denk ik alleen nog wel groter voor mensen die een extra uitdaging hebben, zoals doven en slechthorenden. Mijn rolmodellen hebben mij laten mij zien dat je als een dove meer kan doen en bereiken dan ik zelf ooit had gedacht.

Rolmodellen zijn meer zichtbaar geworden

Doven waren vroeger minder zichtbaar, omdat er nu eenmaal niet heel erg veel dove mensen zijn en de dovengemeenschap nu eenmaal niet bij elkaar in één stad, dorp of wijk woont. Veel doven komen ook niet naar een club of bijeenkomst. Wie wel zichtbaar waren, waren personen van dovenorganisaties zoals Dovenschap of de Sportbond KNDSB. Dat werden dus de rolmodellen van toen.

Tegenwoordig zie je gelukkig steeds meer dove rolmodellen, omdat dove mensen steeds meer zichtbaar zijn op tv, websites en sociale media. Ook durven steeds meer dove mensen uit hun comfortzone te stappen en meningen, talenten en ervaringen te delen.

Mijn drie persoonlijke rolmodellen

Ook voor horenden is een getalenteerde dove soms een rolmodel, om hoe succesvol die is, ondanks de ‘harde en moeilijke’ maatschappij. Zoals ook de volgende dove mensen:

Amerikaans model Nyle DiMarco

Nyle DiMarco is het meest bekende dove rolmodel in de wereld, want hij heeft veel bereikt in zijn jonge jaren. De Amerikaan heeft in 2015 meegedaan aan een seizoen van ‘America’s Next Top Model’ en is de eerste dove man die zo’n grote wedstrijd op tv won. Nyle heeft altijd een gebarentolk bij zich en heeft de meest moeilijke opdrachten weten te winnen. Dat maakt enorme indruk op de dovengemeenschap in de wereld, maar ook op horende mensen.

Een jaar deed hij mee aan ‘Dancing with the Stars’. Tot ieders verbazing heeft hij opnieuw als eerste dove man gewonnen bij deze danswedstrijd. Nyle DiMarco gebruikt zijn bekendheid al jaren om aandacht te vragen voor de dovengemeenschap en het gebruik van American Sign Language (ASL).

Limburgse bakker Cas Wolters

In 2018 deed Cas mee aan het televisieprogramma ‘Heel Holland Bakt’. Daarin kwam hij tot de kwartfinale. Hij heeft met zijn bakkwaliteit en zijn aanstekende enthousiasme veel indruk gemaakt op de horende kijkers en de dovengemeenschap.

In 2021 deed hij mee aan de spin-off ‘Heel Holland Bakt Nog Een Keer’. Deze keer schopte hij het tot de finale. Vanwege zijn zichtbaarheid in de tv-programma’s won Cas dat jaar de ‘uitblinker award’ bij de Ctalents Diamond Awards. De jury roemde zijn ondernemerschap en zichtbaarheid. En zijn kwetsbaarheid, waaronder in het erkennen van fouten en wat hij daarvan heeft geleerd.

Cas wil met zijn bekendheid laten zien wat je als een dove wel kunt bereiken, ook al kan communicatie in een horende omgeving een enorme uitdaging zijn. Hij komt ook op voor de rechten van doven en vraagt aandacht voor Nederlandse Gebarentaal (NGT). Cas heeft kunnen bewijzen dat zijn auditieve beperking hem niet in de weg staat. Cas heeft ooit gezegd dat je niet ‘hoeft te kunnen horen om te scoren.’

Utrechtse dove pedagoog en onderzoeker Corrie Tijsseling

Corrie Tijsseling heeft veel voor de dovengemeenschap betekend met haar talenten als pedagoog, onderzoeker en als doorzetter voor de dovengemeenschap, met name voor de rechten en het voortbestaan van NGT.

Door omstandigheden werd Corrie al vanaf een jonge leeftijd zelfstandig en leerde meedoen in een horende wereld, zonder veel steun van haar familie, scholen en vrienden. Dankzij veel vrijwilligerswerk, een sterke motivatie en verschillende opleidingen, is Corrie uiteindelijk aan de Universiteit Utrecht gepromoveerd tot doctor in de Pedagogische Wetenschappen.

Wat Corrie hiermee wil laten zien is, dat je als dove of slechthorende veel kunt bereiken, zolang je niet door de horende omgeving (zoals ouders en leraren) op een laag niveau wordt gehouden. Ook moet je als een dove meer laten zien wat jouw talenten zijn, in plaats van alleen je auditieve beperking.

Wat heb ik geleerd van mijn dove rolmodellen?

Mijn rolmodellen inspireren mij alle drie om meer uit mijn leven te halen met mijn eigenschappen, talenten en hobby’s. Zij geven me meer zelfvertrouwen en helpen me meer begrepen te worden als dove persoon. Tegen moeilijke situaties kan ik nu wat doen, zoals het probleem met mijn familie en vrienden bespreekbaar maken.

Daardoor heb ik onder andere mijn eigen bedrijf durven opzetten, waarmee ik me inzet voor dove mensen op de arbeidsmarkt, en voor inclusie en diversiteit. Naast de dovengemeenschap hoop ik daarnaast ook de horende maatschappij te bereiken. Ik heb door mijn rolmodellen ook als dove ervaringsdeskundige durven presenteren aan een horend publiek en ik durfde kort geleden de uitdaging aan te gaan om begeleider van doofblinden te worden bij Kentalis. Daarover lees je later meer.

Deze blog is geplaatst op de website van digitaal toegankelijk