Het is altijd mijn wens geweest om moeder te worden. En inmiddels ben ik alweer twaalf jaar de trotse moeder van Florian. Over het opvoeden van Florian met een auditieve beperking krijg ik nog wel eens vragen. Daar geef ik graag wat inzicht in.

Kinderen met dove ouders worden wel CODA’s genoemd: Children of Deaf Adults. Florian is geen echt CODA-kind want mijn man Joost is horend. Maar Florian is wel opgegroeid in verschillende werelden: horend en doof. Voor hem is het een normale situatie om met zowel dove als met horende mensen om te gaan. En ook nog met slechthorende mensen. Dus een beetje bijzonder is dat wel.

Drietalige opvoeding

Wat voor gevolgen had deze situatie voor Florians opvoeding? Nou, onder andere voor het aanleren van talen. Mijn man en ik hebben Florian namelijk drietalig opgevoed. We leerden hem Nederlands, Engels en Nederlandse Gebarentaal.

Ik spreek Nederlands met ondersteunende gebarentaal met hem, en dat doe ik al sinds zijn babytijd. Hoe ouder hij werd, hoe meer ik met gebarentaal kon communiceren. Inmiddels kunnen we elkaar verstaan zonder gesproken taal.

Hoe wij communiceren is vanzelf gegaan: Florian koos altijd al zelf hoe hij communiceerde met mij. Ik versta hem, zolang hij mij maar blijft aankijken, zodat ik naar zijn mondbeeld, mimiek en gebaren kan kijken.

Hulptroepen op video

Het was belangrijk om Florian op te voeden met verschillende talen en communicatievormen, zodat wij thuis als een gezin goed met elkaar konden blijven praten. Maar er zat een extra voordeel aan: zo ervaarde hij ook, dat het normaal is om verschillende talen te spreken en te gebaren.

Als extra hulp, heb ik een reeks kinder-dvd’s van Lotte en Max aangeschaft. Die zijn speciaal gemaakt voor dove en horende kinderen om op een speelse manieren gebarentaal te leren. Ook was er een muziek-dvd van K3, waarop Rosanne van Esch op haar eigen initiatief de liedjes in gebaren tolkte.

Florian vond dat zo leuk, dat we Rosanne zelfs een keer ontmoet hebben op de kermis van Oirschot, waar ze een nieuwe video aan het maken was.

Ook ging Florian wel mee naar verschillende evenementen met veel doven, zoals de Werelddovendag en bijeenkomsten van Grow2Work. Hij vond het erg leuk en interessant om met andere CODA’s te spelen en te gebaren.

Vriendjes zijn nieuwsgierig

Florian gaat er goed mee om dat hij een dove moeder heeft. Hij vindt het eigenlijk normaal dat mensen doof zijn, alleen is de communicatie anders. Hij zegt gewoon op straat tegen mensen dat ik doof ben, wanneer ik niet door heb dat ik word aangesproken.

Florian ziet ook de positieve kanten in. Hij kan makkelijker een koekje stelen, omdat ik het toch niet hoor. Los daarvan, accepteert hij het gewoon dat zijn moeder doof is en hij vindt het prima om met gebaren te communiceren. Daarnaast is het een enorm voordeel dat wij zonder gesproken taal met elkaar kunnen communiceren, zoals door het gesloten raam, of buiten gehoorsafstand.

Contact op school

Ook op school verloopt het prima. Wanneer Florian met mij gebaart, in het bijzijn van zijn klasgenootjes, zijn die nieuwsgierig, verbaasd en vragen ze Florian of ik wel kan spreken. Florian legt dan uit dat ik ook kan spreken en dat mijn stem alleen anders is dan die van horende mensen.

Sommige juffen doen hun best om met mij te communiceren, door rustig te praten. Een tolk vertaalt soms, tijdens het oudergesprek of een voorlichtingsavond. En anders vertaalt mijn man het voor mij. De juffen mailen ook wel eens, als dat handiger is.

Contact met de ouders van  vriendjes verschilt. Sommige ouders vinden het lastig om met mij te praten omdat ze onbekend zijn met doofheid, dan vraagt iemand aan Florian of hij wil meehelpen met vertalen. Florian zegt dan: mijn moeder kan prima zelf praten en liplezen. Soms helpt hij wel even met vertalen, voor een speelafspraak of een adres waar hij naartoe moet.

Oorigineel

Waar deel je als dove ouders ervaringen met elkaar? Waar spelen de kinderen samen, waar praat je, vraag je advies over opvoeding of school? Dat kan tijdens bijeenkomsten van Oorigineel. Er is onlangs een weekend voor dove gezinnen georganiseerd door stichting ‘In Gebaren’. Zeker voor jonge kinderen is dat erg leuk.

Ik heb geen echte behoefte gehad om contact te zoeken met andere dove ouders, maar ik heb wel een paar dove of slechthorende vrienden die ook een gezin runnen. Met hen praat ik regelmatig over opvoeding en over school. Dat is voor mij al voldoende. Florian heeft als kind soms gespeeld met een ander kind van dove ouders en op feestjes met dove kinderen. Dat vond hij altijd erg leuk en hij leert op zulke momenten nieuwe gebaren bij.

Een compliment in de AH

Een tijdje geleden werd Florian aangesproken door een nieuwsgierige medewerker bij Albert Heijn. Hij zag ons lopen gebaren door de winkel en hij vond het prachtig te zien hoe Florian mij zo goed bleef aankijken en dat hij duidelijk communiceerde in gebaren. De medewerker zei dat zijn vriendin zwaar slechthorend was en dat het communiceren met haar steeds moeilijker werd. Nu zag hij door ons dat het ook anders kan. Dat was een mooi compliment.

Opvoeden beleeft iedere ouder anders, ongeacht de mate van doofheid. Dat geldt ook voor de kinderen. Sommige kinderen vinden het lastig dat hun ouders doof zijn, maar niet lang iedereen ervaart als een beperking.

De blog is online gezet op de website van Digitaal Toegankelijk